ERİŞKİN AYAK HASTALIKLARI

HALLUKS VALGUS (BAŞPARMAK İÇE DÖNMESİ)

Halluks valgus ayak baş parmağının 2.parmağa doğru eğilme hastalığıdır. Bayanlarda görülme sıklığı erkeklere oranla 5 kat daha fazla olmakla birlikte %15-20 oranında  ayak 2.parmağında da meydana gelebilir.

Halluks Valgus’un Sebebleri  Nelerdir?

– Dar ve yüksek topuklu ayakkabı kullanımı,

– Kalıtımsal faktörler

– Anatomik bozukluklar(baş parmağın aşırı uzun olması gibi )

-İnflamatuar ve Metabolik rahatsızlıklar (Gut-Romotaid Artrit-Diabet)

– Yaş-Cinsiyet

– Eklem açılarındaki bozukluk

Halluks Valgus olduğunu gösteren şikayetler nelerdir ?

– Eğriliğe  ek olarak eklemin şişliği (bunion-bursit)

– Ağrı

– 2. parmağın ayakkabının tabanına sürtmesi ve buna bağlı nasır-ülser oluşumu

– Ayaktaki yük dağılımının bozulması nedeni ile ayak tabanında 2. parmağın altında nasır oluşumu

– Rahat ayakkabı kullanamama

– Estetik bozukluk

Halluks Valgus Nasıl Tedavi Edilir?

– Gece atelleri ve diğer ateller

– Egzersizler

– Bunyon (bunion) ve bursit için silikon destekler

– Nasır oluşumunu engellemek için tabanlık

– Doğru ayakkabı kullanımı

Halluks valgusta amelıyat ne zaman yapılır ?

Hastalığın erken evrelerinde (1-2 parmak arası açı  <15 derece ) parmak arası makara ve gece ateli kullanılır.Açı büyüdükçe önce yumuşak doku ameliyatları belli açıdan sonra kemik düzeltme operasyonları uygulanır.Ek deformıtelere  göre ameliyat biçimi değişebilir. Hastalığın ilerlemesini durduracak cerrahi dışı bir yöntem yoktur. Hastalık ilerledikçe uygulanacak tedaviler daha karmaşık hale gelir ve başarı şansları düşer.Onun için erken zamanda ameliyat en iyi tercihtir.

HALLUKS RİGİDUS(Sert Baş Parmak)

Halluks Rigidus, ayak 1.parmak kökündeki eklemde görülen bir hastalıktır. Halluks Rigidus hastalığında ayak 1.tarak kemiği ile 1.parmak arasındaki eklemde ağrı ve hareket kısıtlılığı görülür. Hastalık eklemde ilerleyici eklem kireçlenmesine neden olur.

Halluks Rigidus neden kaynaklanır?

Halluks rigidus, çoğunlukla, 30-60 yaş arasındaki erişkinlerde gelişir. Bu gelişimin nedeni tam bilinmemektedir. Meslekleri gereği parmak ucu yükselen ve çömelerek çalışan hastalarda ayak ekleme aşırı yüklenme ile hastalık gelişebilir. Halluks Rigidus hastalığı, romatoid artrit ve gut hastalığında daha yüksek oranda görülür.

Halluks Rigidus hastalığının bulguları nelerdir?

Hallluks rigidus hastalığının erken döneminde yürüme, ayakta durmada  1. parmak ekleminde ağrı ve kısıtlılık görülür. Hastalık ilerledikçe ağrı istirahatte de olur. Kemik üzerinde gelişen kemik çıkıntıları nedeniyle ayakkabı uyumu zordur ve hastalar dar ayakkabılarda rahat edemezler. Bazı hastalar, bozulmuş ekleme yük vermemek için yürüme şekillerini değiştirirler ve aksama görülebilir.

Halluks Rigidus Hastalığının tanısı nasıl koyulur?

Halluks rigidus hastalığının tanısı fizik muayene ve radyolojik tetkikler ile koyulmaktadır. Halluks Rigidus hastalığında eklem hareketi oldukça kısıtlanmıştır. Halluks Rigidus hastalarında ayak 1. metatarsofalengeal eklem üstünde kemik çıkıntılar muayenede ele gelir. Bu çıkıntılara bastırılması ve parmağın yukarı kaldırılması ağrılıdır. Bazı hastalarda eklemde kızarıklık ve şişlik görülür. Halluks Rigidus hastalarında sıklıkla ayak yere basarak ön-arka ve yan grafiler istenir. Çekilen radyografilerde eklemin üst tarafındaki kemiksi çıkıntılar, eklem mesafesinde daralma ve ileri olgularda eklem kireçlenmesi bulguları saptanır.

Halluks Rigidus Hastalığının tedavisi nasıl yapılır?

Antiinflamatuar ilaçlar, şişliğin azalmasında ve ağrının hafiflemesine yardımcı olurlar. Buz paketleri uygulaması inflamasyonun azalmasında ve semptomların kısa bir süre için kontrol edilmesinde yardımcı olurlar.. Erken evre Halluks Rigidus hastalığında tabanı sert, esnek olmayan ayakkabılar ayak 1. metatarsofalengeal ekleme binen yükü azalttığından ağrıya fayda sağlar. Şikayetlerin arttığı ve yaşamı etkılediği dönemde cerrahi tedavi uygulanır.

MORTON NÖRİNOM(Metatarsalji)

Morton Nöroma ayakta sıklıkla 3-4 tarak kemikleri arasındaki digital sinirin kalınlaşması ile bulgu veren hastalıktır.

Morton nöroma da ne gibi şikayetler  görülür?

Morton Nöroma da özellikle ayağın ön tarafında;basmakla artan  ağrı, yanma ve uyuşma şikayetleri olur. Hastalar sıklıkla rahatlamak için ayakkabılarını çıkardıkları ve parmaklarını oynatarak, bölgeye ovalama yaptıklarını  belirtirler.

Morton Nöroma sebebleri nelerdir ?

Morton Nöromanın nedeni kesin bilinmemektedir. Öne doğru sivrilerek daralan ayakkabılar, sert zemin üzerinde tekrarlayan sıçrama hareketlerinin sinirde etkilenmeye yol açarak kalınlaşmasına neden olduğu ileri sürülmektedir. Tarak kemiklerini birbirine bağlayan transvers metatarsal bağlar çok kuvvetli bağlar olup tarak kemiklerini bir arada tutar. Bu bağ aynı zamanda sinirin üstünde bir çatı gibi yer alarak her yere basışta kalınlaşmış sinirin dar alanda kalarak sıkışmasına neden olur.

Morton Nöroma tanısı nasıl koyulur?

Sıklıkla 3-4 tarak kemikleri arasında, bazen de 2-3 tarak kemikleri arasında ağrı, yanma ve uyuşma hissi olan hastaların büyük kısmında tanı fizik muayene ile koyulur. Fizik muayenede 3-4 tarak kemikleri arasının sıkıştırılması oldukça ağrılıdır.Tanı için kortizol injeksiyonu yapılabilir. Şüpheli olgularda ve ayırıcı tanıya ihtiyaç duyulduğunda MR  ve EMG tetkiki istenebilir.

Morton Nöromanın tedavisinde neler yapılır?

Morton nöromanın tedavisinde ilk olarak rahat ayakkabı kullanımı, ağrı kesici ve ödem giderici  ilaçlar ve metatarsal ped kullanılır. Bu tedaviye takipte yanıt vermeyen hastalarda cerrahi tedavi düşünülür.

Morton Nöromanın cerrahi tedavisi nasıl yapılmaktadır?

Spınal aneztesiyi  takiben ayakta 3-4 tarak kemikleri arasında transvers bağ bölgesinde yapılan 2-3 cm lik kesi ile transvers ligamentin kesilerek sinirin serbestleştirilmesi yada kalınlaşmış olan sinir segmentinin çıkarılması işlemi yapılır.Ameliyat sonrası hastalar çoğunlukla aynı gün çıkmakta ve sonrasında  15-20 gün süreyle ayağının arka kısmına yük vererek yürüme önerilir.

Bir çok hastada ortopedik yumuşak  ayakkabı kullanımı dışında özel ayakkabıya ihtiyaç olmamaktadır.

TIRNAK BATMASI

Eğer ayak tırnaklarınızı çok kısa keserseniz baş parmağınızın sınırlarını bozarak tırnak batmasını başlatabilirsiniz. Çoğu insan gibi tırnaklarınızı kestikten sonra tırnak köşelerini sivrileştirerek parmağınızın şeklini verebilirsiniz. Fakat bu teknik tırnağınızın cilt altında büyümesine neden olabilir. Tırnak içerde kıvrılır ve derinin içine doğru gelir. Çok küçük ve dar ayakkabı giyerek de tırnak batması oluşabilir. Herhangi bir ayak tırnağınız batabilir ama en çok başparmak tırnağı batar.

Tanı: Parmağınızda şiş ve hassasiyet, daha sonra kızarır ve enfekte olur. Dokununca çok ağrır. Akıntı görebilirsiniz. En sonunda cildin batmış tırnağın üzerine büyüdüğü görülür.

Tedavi: Enfekte bir tırnak batması tedavisi için her gün sabunlu ılık suya koymak gerekir. Tırnak ve cildin arasına pozisyona göre pamuk ve mumlu diş ipi koyma ihtiyacı duyabilirsiniz. Eğer enfeksiyon ısrarcı ise doktor size antibiyotik verebilir.

Operasyon:Eğer ağrınız çok ise veya enfeksiyon ilerliyorsa tırnak batması operasyon ile  düzeltilir. Parmağınız uyuşturulur ve doktor tarafından batmış tırnak parçası kesilir.Gerekirse tırnak yatağı revizyonu yapılır. revizyon yapılamayan ve tırnak yapısı travma veya mantar infeksiyona  bağlı şekil bozukluğu kötü ise tırnak total çıkarılır.Batmış tırnağınız çıkarılırken tırnağınız eski şekliyle gelmeyebilir. Yeni tırnak çıkması 3-4 ay sürer.

Operasyon Sonrası

  • Ameliyat sonrası sardığı sargıyı en az 2 -3 günde bir değiştirin
  • İlk 2-3 gün ayağınızı mümkün olduğunca kalp seviyesinde yukarıda tutun. Bu önlem ağrıyı azaltacaktır. Ağrınız için doktorunuzun önerdiği bir ağrı kesici ve antibiyotık kullanın
  • 10-15 gün sonra dikişler alınabilir.

Tırnak Batmasını Önleme

Tırnak batmasına karşı en etkili önlem tırnakların düz bir biçimde kesilmesidir. Ayağı aşırı sıkan dar kalıplı ayakkabılardan uzak durunuz. Ayak şeklini daha rahat ve esnek kavrayan ayakkabılar tercih ediniz.Ayaklarınızı kuru ve temiz tutmaya özen gösteriniz.Tırnağı yolmamak ve koparmamak gerekmektedir.

                           TOPUK DİKENİ

Topuk ağrısı, en sık görülen ayak şikayetlerinden birisidir.Topuğumuzun üstüne yürürken ağırlığımız kadar, koşarken ise ağırlığımızın 2-3 katı ağırlık biner.

Topuk dikeni şikayetlerı nelerdir ?

Sabahleyin yataktan kalktığınızda veya otururken kalktığınızda  ilk adımlarda topukta, şiddetli ağrıya neden oluyorsa, sizde topuk dikeni mevcut olabilir. Çoğunlukla yürüme başladıktan sonra şiddet azalır.Ancak hastalık ilerleyince şiddet değişmez.Bu durum tabanınızın fazla kullanılmasından kaynaklanan bir incinmedir.Eğer topuk dikeni rahatsızlığınızı tedavi ettirmezseniz, kronik bir duruma dönüşebilir ve yürüyüş şeklinizi değiştireceği içinde ayak, diz, kalça ve sırt sorunları gelişebilir.

Topuk dikeni sebebleri nelerdir?

Topuk dikeni kasların kemiğe yapışma yerinin iltihaplanmasıdır.Eğer kadınsanız, kilonuz normalin üzerindeyse veya oldukça fazla yürümenizi veya ayakta sert zeminde kalmanızı gerektiren bir işiniz varsa, topuk dikeni oluşma ihtimali daha yüksektir. Düz taban ve içe basma  veya yüksek ayak çukuru(Pes cavus) olan insanlar, topuk dikeni rahatsızlığına eğilimlidirler.

Topuk dikeni tanısı nasıl konur?

Topuk dikeni tanısı hastanın anlatımı dışında  xray (direkt grafi) ile konur .

Topuk dikeni tedavisi nasıldır?

Topuk dikeni  rahatsızlığının ilk tedavisi istirahattır. Ağrı  geçinceye kadar, ayağınızın üzerindeki ağırlığı ortadan kaldırmaya çalışın. Topuk dikeni şikayetlerini hafifletmek için ağrılı bölgeye buz uygulanabilir ve  ağrı kesici , ödem giderici bir ilaç kullanımı iyi olur. Uygun tabanlıklı ayakkabılar veya slikon topukluk gibi ortopedik cihazlar kullanmanız tavsiye edilebilir.

Eğer topuk dikeni, ilaç ve istırahata  rağmen birkaç haftadır devam ediyorsa doktorunuz, topuğunuzun içine kortizol içeren bir iğne yapabilir.ESWT (ses dalgası ile yapılan 3-5 dk lık 3 seanslık tedavidir.)yapılabilir . Bunun yanında PRP yapılabilir.

Hala semptomlarınız devam ediyorsa, 3-4 hafta süreyle üzerinde yürüyebileceğiniz bir alçıya veya uyurken atele ihtiyacınız olabilir. En son çare de, bir ameliyata ihtiyaç duyabilirsiniz.

                                                HAGLUND HASTALIĞI

Topuk üst arka ucunda kötü ayakkabı seçimi sonucu vurma  , topuk kemiğinde geçirilmiş kırık veya doğumsal olarak kemİkte  aşırı büyüme ,ayak bileğinin her hareketi esnasında aşil tendonu üzerine bir basınç uygular. Bunun sonucu  aşil tendonu ödemli, hassas bir dokuya dönüşür.

Şikayetler ;Hastalar özellikle sabah yataktan kalktıkları  ilk birkaç adımda ciddi bir ağrı şikayeti ile karşı karşıya kalırlar. Genellikle sonraki adımlarda  hastaların şikayetleri geriler. Hastalar gün içerisinde uzunca bir süre oturmalarını takiben ilk kalkış anlarında aynı şikayetler tekrarlar. İlerlemiş vakalarda şikayetler istirahat anında da oluşmaya başlar. Aynı zamanda hastalarda topuklarının üst kısmında bir deformitenin de geliştiği gözlenir.
Tanı;  Röntgenlerde kemik büyümesini  ve MRI da aşil tendonu hasar düzeyini saptayabiliriz.

Tedavi  Antiinflamatuvar ilaçlar, germe egzersizleri ve topuk desteği uygulanır.Eğer saptanan kemik büyüme varsa  cerrahi müdahale gerekebilir. Bunların dışında günlük hayatta rahat ayakkabılar tercih edilmelidir. Uzun süre ayakta durmaktan kaçınılmalıdır.

TARSAL TÜNEL SENDROMU  (AYAKTA SİNİR SIKIŞMASI )

Tarsal tünel   ayak bileği iç kısmında medial malleol  adlı tibia kemiğinin alt kısmı ile topuk kemiği arasında bulunan bir yapıdır. Bu yapının içerisinden tendonlar, damarlar, tibial sinir geçer. Tarsal tünel sendromu yani ayakta sinir sıkışması sinirin ayak bileği seviyesinde içinden geçtiği kanal içerisinde sıkışması durumudur. Ayak bileği seviyesinde geçirilmiş kırıklar, tünel içerisinde sinirler ile birlikte bulunan tendonlarda oluşan hastalıklar, kanalı daraltan kistler,yağ bezeleri sıkışmaya sebeb olabilir.

Tarsal tünel hastaları genellikle ayak tabanındaki his değişikliklerinden şikayet ederler. Hastalık özellikle akşamları belirginleşen bir hal alır. Doktor fizik muayenede özellikle ayağın yukarı dış kısma hareketinde ayakta uyuşma görür. Doktor klinik bulgu yanında MRI ve EMG testinden faydalanarak kesin teşhisini koyabilir.

                                             AYAK BİLEĞİ BURKULMASI

Ayak bileğinin içe veya dışa zorlanması ile ayak bileği ekleminde bulunan bağlardan bir veya daha fazlasında yırtılma olabilir. Burkulmalar şiddetine göre 1. 2. ve 3. derece şeklinde sınıflandırılır.

1.derece; Bağlarda gözle görülür bir hasar olmaz. Hafif düzeyde ağrı olur. Ayak bileği ekleminde bir gevşeklik yoktur.

2.derece; Ayak bileğindeki bağlardan bir veya daha fazlasında kısmi bir hasarlanma ile birlikte kanama olur. Eklemde orta derecede gevşeklik, ağrı ve şişlik vardır.

3.derece; Bağlarda tam yırtık, ileri derecede kanama olur. Eklemde tam bir gevşeklik, ileri düzeyde şişlik ve ağrı vardır.

Bazen burkulmalar bağlardaki hasarlanmaya göre orta ve şiddetli diye de sınıflandırılabilir. En sık burkulma ayak bileğinin içe dönmesidir ve bilek dış tarafta şişlik ile karakterizedir.

Ayak bileği burkulması nasıl olusur?

Ayak bileği burkulması sıklıkla sportif aktivite  sonucu olabileceği gibi zeminlerin düzgün olmayışından dolayı  meydana gelebilir. Bu durumlarda daha sık olarak ayak bileği içe doğru döner ve ayak bileğinin dışında bulunan bağlarda zorlanma olur.

Ayak bileği dış yan bağları  burkulması şikayetleri nelerdir?

Burkulmanın olduğu bölgede  kısa süre içinde şişlik meydana gelir. Ayak bileği hareketlerinde de kısıtlanma ortaya çıkar. Benzer dönemde ayak bileğinizin etrafında bir morarma görülebilir.

Nasıl Tanı Konulur?

Öncelikle doktorunuz sizden burkulmanın oluş şeklini öğrenecektir. Daha sonra ayak bileği muayeneleri yapacak ve gerekli gördüğü durumda kırık olma ihtimaline karşılık bir röntgen filmi isteyecektir.

Tedavisi Nasıldır?

İlk 2-3 gün ayak bileğindeki hasarı arttırmamak için koltuk değneği ile ayağınıza kısmi yük vermeniz istenebilir. Ayak bileği ekleminizdeki ağrı ve şişlik geçene kadar 2-3 gün günde 5-6 kez 15-20 dakika soğuk/buz uygulanır. Şişliği/kanamayı en az düzeyde tutabilmek için bacağınızın altına yastık koyarak bacağınızı kalp seviyesinin üzerine getirmeniz istenir. Yine şişliği azaltabilmek için ayak bileği etrafına baskılı bandaj uygulaması yapılır. Bazı durumda hem şişliği azaltmak hem de yürümenize yardımcı olması bakımından bir bileklik önerilebilir.  Doktorunuz size şişliği ve ağrıyı azaltabilmek için bazı ilaçlar verebilir. Şişlik indikten sonra yük vermemenize bağlı olarak ayak bileği etrafındaki kaslarda incelme olmaması için doktorunuzun size basit egzersizler tarif eder ve bunları yapmanızı ister. Sonra spora hazırlık aşamasında ayak bileği etrafındaki kaslara güçlendirme ve denge / koordinasyon egzersizleri yaptırılır.

Ayak burkulması iyileşmezse neler olur ?

Basit bir olay gibi görünen ayak bileği burkulması geride  ciddi problemler bırakabilir. Ortalama ayak bileği burkulmaların %5’inde ayak bileği bağların esnekliğini kaybetmesi (kronıkleşmesi) veya osteokondrit adı verilen burkulma sonucu ayak bileğinin kıkırdak dokusunun zedelenmesi ile meydana gelen bir durum ortaya çıkabilir.

                    Ayak Bileği Kırıkları

Ayak bileği eklemi tibia ( kaval) kemiği, fibula kemiği ve talus kemiğinden oluşan bir eklemdir.Ayak bileği kırıkları genellikle ani hareket, alınan ciddi darbe, yüksekten düşme gibi nedenlerden dolayı ayak bileği kemıklerinin çatlaması veya kırılması  olusabilir.

Ortopedi uzmanının muayenesi  sonrasında çekilen grafiler yardımı ile ayak bileğindeki kırık düzeyi ve yapısı tespit edilir. Eğer kırık küçük düzeyde ise alçı yardımı ile kaynama olasılığı yüksektir.

Ayak bileği kırığı parçalı veya kırık  eklem yüzeyini bozuyorsa operasyon uygulanır.Ameliyatta kırık bölgesinin sabitlemesini sağlamak amacıyla bölgeye özel vidalar ile kemiğe platin koyulur. Ameliyat sonrasında  yaklaşık 1 ay kadar alçı yapılır. Alçı 4-6 hafta sonunda çıkarıldıktan sonra hasta yavaş yavaş koltuk değnekleri yardımı ile üzerine basmaya başlar. Alçının çıkarılması ile beraber ayak bileği hareketinin başlanması ve düzenlenmesi için fizik tedavi ve rehabilitasyon programına başlanması uygun olacaktır.

                                                          AYAK BİLEĞİ KİREÇLENMESİ

Eklem kireçlenmesinde en fazla kalça, diz eklemleri etkilenmektedir. Ayak kireçlenmesi ise, bunlara nazaran daha az görülür.

Ayak kireçlenmesi en fazla eklemdeki kırıklar sonucunda  kıkırdak dokunun zarar görmesiyle yaşanır. Ayak bileği bağlarındaki kopmalar ise ayak eklemini gevşetmekte ve burkulmaya açık hale getirmektedir. Bu durum kireçlenme riskini attırmaktadır.Ayaklarda olan şekil bozukluğu, basma sorunları da ayak kireçlenmesinin önemli nedenleri arasındadır. İçe basmak, dışa basmak, ileri derecede düz tabanlık, nörolojik deformite olanlar ayaklar, kalça, omurga, dizde şekil bozukluğu olması gibi etkenler ayaklara binen yükü değiştirdiğinden, ayak kireçlenmesini oluşturabilir. Bunun dışında iltihaplı romatizmalar, eklemleri etkileyen tümörler, kortizonlu ilaçların fazla kullanılması da kireçlenmeye yatkınlık oluşturmaktadır.

Ayak bileği  kireçlenmesinde evreler bulunmaktadır. Bu evrelerde uygulanan tedavi farklıdır. Ayak bileği kireçlenmesi  ilk evrelerinde ağrı kesiciler ,istirahat ve Fizik tedavi uygulanmalıdır.Son evrede ayak bileği sabitlemesi ve ayak bileği protezi ile başarılı sonuçlar alınmaktadır.

Eğer topuğunuzun arkasında ağrı varsa, aşil tendonunun topuk kemiğine bağlandığı bölgede  iltihaplanma olabilir.

Aşil tendinit nasıl oluşur?

Aşırı yorgunluk veya topuğun arka kısmına sürten ayakkabıların giyilmesi sonucu ortaya çıkabilir.Özellikle sporcularda aşırı antreman ve ısınmadan spor yapanlarda kilolu kişilerde, uzun süre ayakta kalma sonucunda oluşur.

Aşil tendinit belitileri nelerdir?

Ağrı,özellikle istirahattan sonraki ilk harekete başladığınızda ortaya çıkar.İlk zamanlarda ısınınca şikayet azalması olur ancak hareketlerın uzaması sonucunda ağrı şiddetlenir. Topuğunuzun arka kısmının üzerinde topuk ağrısından dolayı dokunmakla hassas ve sıcak hissedilen bir şişlik (çıkıntı) gelişebilir. Varsa çıkıntı, normal ayakkabılar giydiğinizde canınızı yakabilir.

Aşil tendinit tanısı nasıl konur?

Önce hastanın anamnezi ile tanı konur.Görüntüleme yöntemleri olarak xray ve MRI kullanılır.

Aşil tendinit tedavisi nasıldır?

  • Hastalığı başlatan sebebleri ortadan kaldırmak ve dinlenmek
  • Doktorunuz topuk destekli ayak bilekliği  önerecektir.
  • Ağrı ve şişlik için ağrı kesiciler önerilecektir.Buz tedavisinin faydası olur.
  • Kortızol enjeksıyonu ve ESWT yapılabilir.
  • Dinlenme için atel yapılabilir,
  • Son zamanda giderek yapımı artan PRP tedavisi yapılabilir.
  • Çok kronikleşmiş problemlerde fizik tedavi ve rehabilitasyon ihtiyacı olabilir.
  • Geçmeyen vakalarda hastaya operasyon önerilir.

Orta yaşlarda  sık görülmekte olup erkeklerde kadınlardan daha fazla görülmektedir.Aşil tendonu yırtılması, spor yapmayan kişilerde sıklıkla spor sırasında  darbe olmadan olabilir. Spor dışında ani ayak hareketi ile kopma gelişebilir. Aşil tendonu yırtılması en çok tendonun topuğa yapışma yerinin 2-5 cm üstünde görülür. Travma  dışında aşil kopmasının fizyolojık sebebi ; bu bölgede kan akımı en az olmasıdır.Tekrarlayan zorlamalar ile kasın içinde küçük kopmalar sonrası içi yağ bağlayarak o bölge zayıflar  ve sonra ani kasılma sonucu o bölgeden yırtılır.

Aşil tendonu yırtılmasında şikayetler nelerdir?

Hastalar arkadan bir darbe almış hissederler ve sıklıkla ayaktan gelen bir ses(Tak) duyarlar. Spora devam edememe, yürümede zorluk ile ayak ve ayak bileğinde şişlik olur. Hastalarda ağrı şikayeti azdır.

Aşil tendonu yırtılmasında tanı nasıl konur?

Ayak ve ayak bileğinde şişlik,ödem  aşil tendonunda muayenesınde elle hissedilen boşluk,  parmak ucunda yükselememe. Hastalar yürüyebildikleri halde bir aksama fark edilir.

Aşil tendonu yırtılması tanısı fizik muayene ile koyulabilirken kısmi yırtıklar yada eşlik eden yaralanmalar açısından MR ve diğer tetkikler istenebilir.

Aşil tendonu yırtılmasında tedavi nasıldır?

Aşil tendonu yırtılmasının tedavisi; cerrahi olup, çok yaşlı hastalarda yada ameliyat olmaya sağlığı elvermeyen hastalarda amelıyatsız yöntemler  yapılır. (diz altı alçı uygulaması ve brace uygulaması yapılır)

Cerrahi tedavi ve sonrasında neler yapılır ?

Ameliyatta tendonun üzerinden girilerek tendon uçları uygunsa kas uç uca dikilir Ancak geçıkmiş veya çok yağlanmış(dejenere) vakalarda yırtık bölgesine baska bölgeden kas transferi yapılır.Postop  dönemde uzun bacak alçı yapılır ,sonra alçıda kapak açılarak pansuman ile izlem yapılır.

Ameliyat sonrası hastalar en fazla bir gece hastanede yatmakta olup ameliyat sonrası uygulanan alçılar 4-6. hafta  sonra çıkarılmaktadır. Sonra fizik tedavi ve topuğu yükseltici ayakkabı uygulanır.

Gut, eklemde yoğun ağrı, şişlik ve sertliğe neden olan bir artrit türüdür. Klasik olarak, ayak başparmağındaki eklemleri etkiler. Gut atakları devam ederse  zamanla iltihap bölgesindeki dokulara zarar verebilir.

Gut erkeklerde en sık görülen inflamatuar artrit şeklidir ve erkekleri etkileme olasılığı daha yüksek olmasına rağmen, menopozdan sonra kadınlar da duyarlı hale gelir.

Bu durum eklemlerde ani ve şiddetli ağrılar, kızarıklık ve hassasiyet, en çok da baş parmağının tabanında görülür. 

Bu belirtiler normal bir ürün metabolizması olan ürik asit, vücuttaki dokularda ve sıvılardaki iğne benzeri kristaller şeklinde biriktiğinde ortaya çıkar.

Vücut bu kristalleri yabancı olarak görür ve beyaz hücreler eklemin içine sızarak iltihaplanmaya neden olur . Ürik asitin kireçli tortuları, eklemleri saran cildin altında topaklar halinde de oluşabilir.

Gut, başlangıçta kandaki aşırı ürik asit (hiperürisemi) nedeniyle oluşur. Ürik asit;  et, kümes hayvanları ve deniz ürünleri gibi yüksek miktarlarda protein bulunan kimyasal bileşiklerin parçalanması ile oluşur.Normal olarak, ürik asit kanda eritilir ve idrarla vücuttan böbrekler yoluyla atılır. Çok fazla ürik asit üretilirse veya yeterince atılmazsa, eklemlerde birikme ve çevresindeki dokuda iltihaplanma ve ağrıyı tetikleyen kristaller oluşturabilir.

TEDAVİ VE ÖNLEME

Semptomsuz dönemlerde, diyet kuralları gelecekteki gut ataklarına karşı korunmaya yardımcı olabilir:

  • Sıvı alımınızı yüksek tutun. 
  • Alkol alımınızı sınırlayın ya da kaçının,
  • Et, balık ve kümes hayvanı tüketiminizi sınırlandırın. 
  • İstenilen vücut ağırlığını koruyun. Kilo vermek vücudunuzdaki ürik asit seviyesini azaltabilir. Ancak oruç tutmaktan veya hızlı kilo vermekten kaçının, çünkü bunu yapmak ürik asit seviyelerini geçici olarak yükseltebilir.

Akut bir gut atağında doktorunuz, ağrı kesiciler yanında eklemi sabitlemek, buz ve istırahat önerecektir. Ayrıca günlük kolşisin ,kortikosteroid ilaçlar gut inflamasyonu ve ağrıyı kontrol edebilir. Kortikosteroidler hap şeklinde uygulanabilir veya ekleminize enjekte edilebilir.