Düz tabanlık, ayak çukurunun düzleşme durumudur. Düz taban çocuk özellikle, ayağına yere bastığında düzleşme daha belirgin hal alır.
Düz taban tanısı ne zaman konur?
Anne babalar arasında yeni doğan veya yeni yürüyen çocuklarının düztaban olup olmadıkları konusundaki endişeleri yaygındır. Normal bir ayakta görülmesi gereken iç kavsi kendi çocuklarında göremeyince endişelenirler.
Normalde her doğan çocuk düz tabandır.Ancak 2 yaşından sonra muayene doğru sonuç verir.2 yaşına kadar her çocuğun ayak tabanı kalın bir yağlı doku ile kaplıdır. Kısaca çocuklarda 2 yaşına kadar görülen düz tabanlık hali tamamen fizyolojik, yani normal bir durumdur
Aile ne zaman doktora götürmelidir?
2 yaşından sonra çocuğun ayak kavsinin görülmemesi sonucunda doktora götürülebilir.
Düz tabanlık çeşitleri nelerdir?
Düz tabanlık çocuklarda basit olarak 2 bölümde incelenir.
1.Ayağını kaldırınca ayak kavsinin düzeldiği yumuşak düz tabanlık
2.Yere bastığında da kaldırınca da değişmeyen sert düz tabanlık
Düz tabanlık için ne tedavi uygulanır?
Esnek düztabanlık durumunda hiç bir tedavi uygulanmaz. Ancak düz tabanlık; kısa aşil tendonu, ayak dış grup adelerinin (peroneal) spastisitesi ve ayak kemiklerinin arasında köprü olması gibi başka nedenlerden kaynaklanırsa tedavi gerektirir.
Düz tabanlıkta tabanlık kullanımı var mıdır?
Tabanlık kullanımının ayağı düzeltici veya deformite oluşumunu engelleyici hiçbir etkisi yoktur. Fakat düz tabanlığa bağlı ağrısı olan çocuklarda tabanlık verilebilir.
Düz tabanlık ameliyatta düzeltilebilir mi?
Düz tabanlık patolojik düzeyde ise kişinin hayatını bozuyorsa doktorunuz önerisiyle yapılabilir.
Çocuklarda nasıl ayakkabı seçilmelidir?
Düztabanlık konusunda bugün ilk 2 yaşta özel ayakkabı veya tabanlık kullanmanın gereksizliği ve çıplak ayak yürümenin özel ayakkabılarla yürümeye göre daha sağlıklı olduğu ortaya çıkmıştır.
Yeni yürümeye başlayan çocuklara benim önerim, yumuşak ayakkabılardır. Sert tabanlı ayakkabıların giydirilmesi bu yaş grubunda fayda değil zarar verir, çünkü ayağın kaslarının ve bağlarının normal gelişmesini engeller. Sokakta yürüyen çocuğa verilmesi gereken ayakkabı yine yumuşak tabanlı , yumuşak derili, dış etkenlerden koruyabilecek, yuvarlak burunlu ayakkabılar olmalıdır. Sert kösele tabanlı ayakkabıları bu dönemde de önermem.
Pes Cavus(çukur ayak) ayak çukurunun artması ile karakterize bir deformitedir. Çukur taban, düz tabanlığın tam tersi durumudur.
Ayakta kavus deformitesinin nedenleri nelerdir?
Çukur ayağın % 70 nedeni nörolojik bir hastalık olabileceği gibi % 30 fizyolojik nedenlerden olabilir.
Pes Cavus Deformitesine yol açan hastalıklar nelerdir?
Charcot-Marie-Tooth hastalığı, muskuler distrofiler, serebral palsi, poliomiyelitis, inme; pes cavus deformitesine en sık neden olan hastalıklardır.
Pes Cavus Deformitesinde ne gibi bulgular gözlenir?
Ayak kavus deformitesinde en önemli bulgu ayak ağrısıdır. Özellikle, topuk ve ayak tarak kemiği ile parmakların eklem yaptığı yerlerde ayak tabanında basıya, nasırlara, olası yaralara bağlı ağrılar ve ayak arkı yükselmesi ile ayak orta kesimde ayak sırtında ayakkabı basısı ile olan ağrılar görülür. Bunun yanında, ayak tabanında nasırlar, yaralar, ayak parmaklarında pençeleşme görülebilir. Topuğun ve ayağın içe dönmesi ve buna bağlı sık ayak bileği burkulmaları görülmektedir. Nörolojik kökenli pes cavus deformitelerinde ise düşük ayak deformitesi görülebilmektedir.
Ayakta kavus deformitesi tanısında neler yapılır?
Ayakta kavus deformitesinde tanı fizik muayene ve radyografiler ile koyulur. Kavus deformitesi tanısı koyulduktan sonra allta yatan nörolojik hastalıkların araştırılması için doktorunuz detaylı bir fizik muayenenin yanında EMG, MR ve kan tetkikleri isteyebilir.
Ayakta Pes Kavus Deformitesinde tedavi nasıl yapılır?
Pes Cavus deformitesinde erken devrede germe eksersizleri, özel tabanlık kullanımı ve ayakkabı yapılır. Daha ileri olgularda ise cerrahi tedavilerle deformite düzeltilir.
Pes Cavus Deformitesinde hangi tip cerrahiler uygulanır?
Ayakta kavus deformitesinde cerrahi tedavilerde en önemli husus ayağın esnek olup olmadığıdır. Pasif olarak normal hale getirilebilen bir ayakta daha ziyade tendon transferleri ve yumuşak doku girişimleri yapılırken, sert ayaklarda sıklıkla kemik ameliyatlarına ihtiyaç duyulmaktadır.
Ebeveynler çocuklarının içe bastığını söyleyip doktora başvururlar.Çoğu zaman önemli olmayıp izlem önerilir.İçe basma, kendiliğinden kaybolmasa bile genellikle önemli bir sorun yaratmaz.
İçe Basmaya Sebep Olan Durumlar nelerdir?
Sağlıklı çocuklarda içe basmanın üç nedeni vardır. Bunlar ‘metatarsus adduktus’, ‘internal tibial torsiyon’ ve ‘aşırı femoral anteversiyon’dur.
Metatarsus adduktus ayaktaki bir kavistir. En iyi çocuğunuzun ayak tabanına baktığınızda görülebilir. Metatarsus adduktus bebeklik döneminde bile farkedilebilir. Bu kavis daha bebek doğmadan önce rahim içinde ayağın maruz kaldığı basınç nedeniyle oluşur. Bu sorunun görüldüğü 10 çocuktan 9’unda bebek büyüdükçe sorun düzelir. Doktorunuz düzelmeyi kolaylaştırmak için bazı eksersizler önerebilir. Eğer kavis çok fazlaysa veya elle düzeltilemiyorsa atel kullanılabilir.Çocuk normal yürüme yaşına gelince de atellemeye son vermelidir. Atellemenin sonunda hala kavis varsa bu genellikle yürüme ve koşma için bir sorun teşkil etmez ve ağrıya neden olmaz.
İnternal tibial torsion ,kaval kemiğinde içeriye doğru eğilme olmasıdır. Bu durum genellikle çocuk yürümeye başladıktan sonra anlaşılır. Hafif tibial torsion bebeklerde normaldir. Bu eğilme genellikle ilk yıl içinde düzelir. Bazı bebeklerde düzelme tam olmaz ve yürümeye başladıklarında içe bastıkları farkedilir. Bacak kemikleri genellikle çocuk 6-8 yaşına gelinceye kadar düzelmeye devam eder.8 yaşından sonra ileri deformite varsa ameliyat yapılabilir
Aşırı femoral anteversion ,uyluk kemiğinin içe dönük olmasıdır. Bu durum 2-4 yaş arasında farkedilir ve erken çocukluk döneminde zamanla daha kötüye gidebilir. Bütün bebekler uyluk kemikleri hafif içe dönük olarak doğarlar. Genellikle hayatın ilk yıllarında daha iyiye gider. Aşırı femoral anteversion genellikle kendiliğinden düzelir. Genellikle çocukların kurbağa pozisyonda oturması femoral anteversiyonu arttırır.
Çarpık Ayak (Pes ekinovarus) kolayca tanı konan bir ayak şekil bozukluğudur. Ayak bileği normal pozisyona zor gelir, ayak sırtı öne doğru ve parmaklar içe basar pozisyondadır. Her bin canlı doğumda 1-2 düzeyinde görüldüğü bildirilmektedir.
Tanısı 16. Haftadan sonra detaylı ultrasonografi taraması sırasında konabilir ama çoğunlukla doğumdan sonra fark edilir.
Belirti ve muayene;Topuk üstünde ve ayak tabanı iç kısmının ortasında, hastalığın şiddeti ile çoğu zaman doğru orantılı oluk şeklinde cilt çizgileri bulunur. Topuk ufaktır, yoklandığında zorlukla hissedilir. Ayak normalden daha ufaktır, ancak çift taraflı olgularda bu durum göze çarpmaz. Tek taraflı olgularda etkilenmiş bacak, diğer tarafa oranla daha incedir, ancak bacak boyları eşittir.
Ayağın iç, arka ve taban kısmındaki bağlar, kirişler ve kapsüller kısalmış ve sertleşmiştir. Ayak kemikleri ayağın şekline uyum göstererek deforme olmuşlardır. Tedavi geçiktikce kemiklerdeki şekil bozukluğu artar. En büyük deformasyon aşık kemiğinde (Talus) görülür. Ayağı dışa çeviren kaslarda nispeten güçsüzlük vardır. Ayağı besleyen damarlar da daha ufak çaplıdır. Çarpık ayak nedenleri arasında çok çeşitli hastalıklar yer alır. Bunlar arasında en sık görülen kas ve sinirleri ilgilendiren rahatsızlıklardır.
Tedavide neler yapılır?
Ponseti yöntemi, normal anatomik ilişkisini kaybetmiş ayak kemiklerinin, doğru yönde uygulanan kuvvetler eşliğinde manipülasyonu ve seri alçılama ile ayağın düzeltilmesidir. Bu şekilde haftada bir değiştirmek suretiyle hastalığın ağırlık derecesine göre 5-9 kez alçı yapılır. Tüm alçılar diz üstü olmalıdır. Azami 9 haftanın bitiminde topuk ayak tabanı seviyesine inmemiş ise, genel anestezi altında topuğun normal konumuna inmesini engelleyen Aşil tendonu minik bir cerrahi işlemle kesilir (perkütan Aşilotomi). Bu işlem olguların %85-90 gibi büyük bir çoğunluğunda gerekir.Bu işlemi takiben 3 haftalık son alçı uygulanır.Perkütan Aşilotomi sonrası uygulanan alçının çıkarılmasını takiben hasta özel bir cihaz kullanmaya başlar. Bu cihaz özel bir çift ortopedik bot ve Dennis Brown barından oluşur. Botlar arası mesafe omuz mesafesi kadardır. Etkilenmiş ayak 70 derece dış rotasyonda, tek taraflı olgularda normal ayak 40 derece dış rotasyonda pozisyon verilir. Her iki ayak 10-15 derece dorsifleksiyonda (yukarı kıvrık) tutulur.Çarpık Ayak 3 ay süre ile 24 saat kullanılan cihaz daha sonra öğle uykularında ve gece kullanılmak üzere 2-4 yaşına kadar kullanılır. Yürümeyle birlikte normal ayakkabıya geçilir.